Usta Seçərkən Nələrə Diqqət Etməliyik?

Azərbaycanda peşəkar ustanı necə seçməli?

Ev təmiri, elektrik işi, santexnika, ya da mebel yığımı – fərq etməz. Azərbaycanda yaxşı usta tapmaq, bəzən düzgün diş həkimi tapmaq qədər çətinləşə bilir. Ustanın işindən narazı qalan, işi yarımçıq qoyulan, vaxtında gəlməyən və ya qiyməti sonradan qaldıran ustalarla hər birimiz qarşılaşmışıq. Ona görə də usta seçimi — ciddi məsələdir. Aşağıdakı məqamlar, sizə düzgün qərar verməkdə kömək edəcək.

1. Peşəkarlıq və ixtisaslaşma səviyyəsi

Azərbaycanda hər işi bacaran “universal usta” tipi çox yayılıb. Ancaq bu, keyfiyyətin əsas düşmənidir. Mətbəx dolabını quraşdıran adamdan divar kağızı yapışdırmaq, üstəlik elektrik xəttini dəyişmək gözləmək – risklidir. Əsl peşəkar usta konkret sahədə ixtisaslaşmış olur. Elektrik ustası məhz elektrik işindən, kafelçi isə yalnız döşəmə və kafel quraşdırılmasından baş çıxarır. Ustanın təcrübəsi əsas göstəricidir.

2. Etibar və reputasiya

“Tanış vasitəsilə” usta tapmaq — Azərbaycanda ən geniş yayılmış üsuldur. Əgər bir ustanı qonşu, qohum, iş yoldaşı tövsiyə edirsə, deməli, o etibar doğurur. Rəy və referans bu sahədə ən güclü “valyutadır”. Əlavə olaraq, bəzi ustalar sosial şəbəkələrdə aktivdir. Məsələn, Instagram və TikTok səhifəsində iş videolarını paylaşan, işə başlamadan öncə qiymət təqdim edən ustalar həm şəffaf, həm də məsuliyyətlidir. Əgər bir usta barəsində “5 işin 3-ünü yarımçıq qoyub” kimi şikayətlər varsa — ondan uzaq durmaqda fayda var.

3. Əlaqə və kommunikasiya bacarıqları

Bir çox azərbaycanlı usta texniki işlərdə əla olsa da, müştəri ilə ünsiyyətə gəldikdə zəiflik göstərir. Sual verəndə əsəbiləşən, “məni yormayın” deyən, yaxud işin detalları barədə dəqiq cavab verməyən usta ilə iş birliyi gərgin olur. Usta sizə başa düşəcəyiniz dildə danışmalıdır. Materialdan, hansı üsulu seçəcəyindən və bu seçimin səbəbindən açıq şəkildə danışa bilmirsə, etibar yaratmır. Səmimi, açıq və təmkinli ünsiyyət ustanın işə yanaşmasını göstərir. Əgər ustaya “düzgün başa salmalıyam ki, səhv olmasın” kimi hisslərlə yanaşırsınızsa, bu artıq risk siqnalıdır.

4. Qiymətləndirmə və şəffaflıq

Azərbaycanda ən çox rast gəlinən problemlərdən biri – qiymətin əvvəl dediyindən sonra dəyişməsidir. “Ay ustam, əvvəl belə deməmişdin” cümləsini yüzlərlə insan işlədib. İdeal usta iş başlamazdan əvvəl sizə tam smeta təqdim etməlidir. Hansı material neçə manatadır, nə qədər əmək haqqı tələb edir, əlavə xərclər ola bilərmi — hər şey əvvəldən müzakirə olunmalıdır. Usta “görək necə alındı” deyirsə, nəticədə hesab gözləniləndən 2-3 qat baha çıxa bilər. Elə ustalar var ki, ucuz qiymət deyib başlayır, sonra müxtəlif “çətinliklər çıxıb” bəhanəsiylə qiyməti qaldırır.

5. Sonrakı xidmət

Ən çox unudulan, amma ən önəmli məsələ – zəmanətdir. Azərbaycanda bir çox usta işini bitirdikdən sonra əlaqəni kəsir. 3 gün sonra quraşdırdığı kran su sızdırmağa başlayırsa, artıq nə ustaya zəng çatır, nə də geri dönüb işini düzəldir. Yaxşı usta isə öz işinə cavabdeh olur. Ən azı 1 həftə – 1 ay zəmanət verir, problem çıxarsa gəlib düzəldəcəyinə söz verir. Zəmanət verən usta həm də sizə rahatlıq verir: bilirsiniz ki, problem çıxsa, sizi yarı yolda qoymayacaq. Yaxşı usta tapmaq Azərbaycanda, bəzən “tanışla tanışın tanışı” sayəsində mümkün olur. Amma bu gün şəffaflıq, ünsiyyət və peşəkarlıq axtaranlar üçün seçim daha sistemli olmalıdır. Əgər siz də eviniz və büdcəniz üçün ən yaxşısını istəyirsinizsə — usta seçərkən sadəcə qiymətə deyil, yuxarıdakı məqamlara diqqət edin.